بخش 1. چارچوب نظام پذيريش پناهنده در ژاپن
طبق اين نظام يک فرد خارجی که پناهنده شده باشد ميتواند درخواست پذيرش پناهندگی کند و هر گاه وزير دادگستری آن را بپذيرد در حمايت مقررات ميثاق پناهندگی قرارخواهد گرفت.
طبق تعريف ماده 1 ميثاق پناهندگی و ماده 1 مقاوله نامه به کسی اطلاق « پناهنده » در اين راهنما ميشود که در خارج کشور متبوع خود بوده و بخاطر نژاد، مذهب، مليت و تعلق به گروه اجتماعی خاصی و يا داشتن عقيده سياسی اش در بيم و هراس واقعی از تعقيب و ايذا قرار دارد به دليل بيم و هراسش نمی تواند و يا نمی خواهد تحت حمايت دولت متبوع خود باشد.
رويه پذيرش پناهندگی مستلزم تحقيق است تا بتوان معلوم ساخت که آيا خارجی پناهجو حائز شرايط يک پناهنده هست يا خير.
بخش 2. حقوق يا مزايای فرد خارجی که پناهنده شناخته شده
موارد زير نمونه هائی از حقوق يا مزايائی است که فرد خارجی پس از پناهنده شناخته شدن حق دارد از آن برخوردار شود.
 |
| پناهندگی ژاپن |
1) دارای رفتار شايسته و حسن سلوک باشد. )
2) درآمد و دارائی کافی يا توانائی تأمين اعاشه خانواده خود را داشته باشد. ) به فرد خارجی مقيم ژاپن که واجد شرط دوم نباشد به صلاحديد وزير دادگستری اجازه اقامت دائم داده ميشود.
2. صدور سند مسافرت
برای يک شخص خارجی که پناهنده شناخته شده به منظورسفر به يک کشور خارجی سند مسافرت صادر ميشود. فرد شخص خارجی دارنده سند مسافرت ميتواند در مدت اعتبار سند مسافرت چند بار ازکشور خارج شود و به ژاپن مراجعت کند.
3. حقوق مختلف مندرج در ميثاق پناهندگی با يک خارجی که پناهنده شناخته شده اصولاً مانند تبعه کشورهای امضا کننده ميثاق پناهندگی يا از لحاظ مقررات ميثاق پناهندگی مانند يک فرد خارجی عادی رفتار خواهد شد. ژاپن با پناهندگان از لحاظ برخورداری از حقوق بازنشستگی و کمک هزينه فرزندان و کمک های رفاهی و مزايای مشابه مانند اتباع ژاپن رفتارخواهد
کرد.
بخش 3. آئين نامه پذيرش پناهنده
1. مقررات درخواست پناهندگی
1) مهلت درخواست
هيچيک ازمقررات موجود مهلت درخواست پذيرش پناهنده را محدود نمی کند.
2) دفتر رسيدگی به درخواست پناهندگی
در خواست پذيرش پناهنده را ميتوان به يکی ازادارات مهاجرت منطقه ای يا شعبات آن که محل اقامت درخواست کننده تحت پوشش آن می باشد، تسليم کرد.
درخواست کننده بايد برای درخواست پناهندگی شخصا به ادارات منطقه ای مراجعه کند ولی اگر کمتر از 16 سال داشته يا به علت بيماری يا دلايل ديگر نتواند حضور يابد پدر يا مادر، همسر، فرزند و يا خويشاوند ديگر او می تواند از طرف او درخواست کند. فهرست دفاتر مسئول رسيدگی به تقاضای پناهندگی در ادارات منطفه ای و محلی مهاجرت در آخر صفحه اين رهنمود درج شده است .
3) مدارک لازم برای درخواست پناهندگی
برای درخواست پناهندگی بايد مدارک زير فراهم باشد. يک پناهجوی خارجی که به دليل بيماری، جراحت يا ناتوانی جسمی نتواند تقاضانامه پرکند، بجای تکميل تقاضانامه می تواند شفاهاً وضع خود را به بازرس مهاجرت يا بازپرس پناهندگی اظهار دارد.
1) اسنادی که بايد تسليم شود
الف –تقاضانامه برای پذيرش يا شناسائی به عنوان پناهنده (در فرم موجود در دفتر تقاضانامه ها). 1 نسخه
ب –سندی حاکی ازپناهنده بودن شخص (متقاضی ميتواند شرحی مبنی بر پناهنده بودن خود تسليم دارد). 1 نسخه
ج – عکس تمام صورت (که شرايط ذيل را داشته باشد و پشت آن نام متقاضی نوشته شده باشد). 2 قطعه
(لازم به توجه است که افرادی که ويزا ندارند لازم است 3 قطعه عکس تحويل دهند.)
شرايط عکس
الف) فقط تصوير متقاضی در عکس باشد.
ب) اندازه عکس اندازه فضای خالی اطراف صورت مانند اندازه های تصوير زير باشد.( اندازه صورت، از قسمت سر (شامل مو هم می شود) تا زير چانه می شود)
ج) بدون پوشش و مستقيم صورت روبروی دوربين باشد.
(اگر به دلايل مذهبی يا پزشکی امکان تسليم چنين عکسی را نداريد دليل خود را در نامه ای (فرم دلخواه) نوشته تسليم نمايد. )
د) عکس نبايد زمينه (و حتی سايه) داشته باشد.
ه) عکس بايد واضح باشد.
لنز درست روی صورت فکوس کرده باشد، عکس، چروک يا کثيف نشده باشد، جايی از آن سوراخ نشده باشد. روی صورت سايه نيفتاده باشد، چشم، بينی دهان و غيره به وسيله لباس يا مو پوشانده نشده باشد و (واحد ميليمتر) بدون زمينه باشد. برای اطلاع بيشتر از کيفت عکس می توانيد به سايت اداره مهاجرت رجوع کرده و نمونه عکس های تقاضانامه را ببينيد.)
و) عکس بايد کمتر از 3 ماه از تاريخ تسليم مدارک گرفته شده باشد.
اگر به دليلی مانند بستری بودن در بيمارستان و امکان تسليم عکسی که در 3ماه اخير گرفته شده باشد، به هيچ وجه وجود ندارد، تا جايی که امکان دارد جديد ترين عکس را تسليم نماييد.)
د- کسانی که نمی توانند گذرنامه يا ويزا (اجازه قانونی برای اقامت) ارائه نمايند، دليل آن را در نامه ای تسليم کنند. 1نسخه
2) مدارکی که بايد ارائه شود
الف – کسانی که مدت طولانی در ژاپن هستند بايد گذرنامه يا کارت اقامت ارائه نمايند.
ب – کسانی که اقامت دائم دارند بايد گذرنامه و مدرک اقامت دائم خود را ارئه نمايند.
گواهی ثبت نام به عنوان خارجی ( در صورتی که نزد متقاضی باشد).
ج – کسانی که نه اقامت طولانی و نه دائم دارند، بايد گذرنامه و ويزای خود را تسليم نمايند. (افرادی که موقتا آزاد هستند بايد حکم آزادی موقت خود را ارائه نمايند.)
د – در صورتيکه شخص خارجی بطور موقت يا به عنوان خدمه کشتی يا هواپيما و يا اضطراراًو يا در نتيجه يک بليه يا سانحه يا به عنوان پناهنده موقت وارد شده باشد بايد اجازه ورود خود را تسليم کند.
4) مدارک لازم برای اثبات صلاحيت پناهندگی
پذيرش پناهندگی مبتنی برمدارکی است که متقاضی تسليم می کند. بنا بر اين
متقاضی بايد بتواند با مدارک کافی يا شهادتنامه اشخاص ذيربط پناهنده بودن خود را ثابت کند. درصورتی که مدارک (شامل اظهارنامه هم می شود) به زبان خارجی است لازم است که ترجمه ژاپنی آن نيز به پيوست تسليم شود.
در صورتيکه مدارک تسليمی برای اثبات پناهنده بودن متقاضی کافی نباشد بازپرس پناهندگی از طريق مصاحبه با متقاضی يا بر اساس اظهاراتی که نزد مقامات دولتی کرده درباره واقعيات به تحقيق می پردازد و برای احراز صلاحيت پناهندگی متقاضی کوشش ميکند.
2. اجازه اقامت موقت يا مشروط
هرگاه يک شخص خارجی فاقد وضعيت قانونی برای اقامت يا کسی که بطور غير قانونی اقامت گزيده به منظور تثبيت وضع قانونی خود درخواست پذيرش به عنوان پناهنده کند به او اجازه اقامت موقت در ژاپن داده ميشود و اگر حائز شرايط لازم باشد يعنی درخواست خود را ظرف شش ماه از تاريخ ورود به ژاپن (يا از تاريخ آگاهی از وقوع خطر از طرف دولت خود در طول
اقامت در ژاپن) و يا به اين دليل که مستقيماً ازکشوری آمده که طبق مقررات ميثاق پناهندگی احتمال تعقيبش ميرود حکم اخراج وی از کشور به تعليق می افتد.
اجازه اقامت موقت نياز به درخواست جداگانه ندارد زيرا حکمی که بر اساس آن اجازه اقامت داده ميشود مبتنی بر مدارک و فرمی است که در خواست کننده برای پذيرش به عنوان پناهنده تسليم کرده است.
1) اقامت بر اساس اجازه اقامت موقت
اخذ اجازه اقامت موقت بمنزله آن است که مراحل اخراج ازکشور به تعليق افتاده و تا زمانيکه مدت اقامت موقتش منقضی يا اجازه اقامتش بنا به دليلی لغو نشده باشد ميتواند قانوناً در ژاپن اقامت داشته باشد.
2) مجوزکتبی اقامت موقت
برای آن شخص خارجی صادر ميشود که وزير دادگستری به او « مجوزکتبی اقامت موقت »
اجازه داده موقتاً در ژاپن بماند. دارنده مجوز بايد در مدت اعتبارمجوز خود را همراه داشته باشد.
3) مدت اقامت موقت و تمديد مدت آن
اصولاً مدت اقامت موقت شش ماه است. درخواست تمديد اقامت موقت بايد ظرف ده روز قبل از انقضای مدت تسليم شود. فرم های درخواست در دفاتر وشعبات اداره مهاجرت موجود است.
4) شرايط لازم برای اقامت موقت
حوزه اقامت و رشته فعاليت فردی که اجازه سکونت موقت در ژاپن دريافت ميکند مشمول
محدوديت هائی است. درخواست کننده اجازه کار ويا استخدامدر جايی را نداشته وهرگاه مأموربررسی پناهندگی از او بخواهد، بايد به لحاظ همکاری و رعايت مقررات پذيرش به عنوان پناهنده در تاريخ معين و در محل مقرر حضور يابد.
5) لغو اجازه اقامت موقت
چنانچه فردی که اجازه سکونت موقت در ژاپن دريافت کرده از شرايط مقرر تخلف کند يا برای پذيرش به عنوان پناهنده عمداً و از روی خدعه اسناد جعلی تسليم يا اظهارات خلاف حقيقت ارائه دهد و خلافهای مشابهی مرتکب شود اجازه اقامت موقتش لغو ميشود.
3. صدور گواهی پناهندگی
برای آن شخص خارجی که وزير دادگستری او را پناهنده شناخته است صادر « گواهی پناهندگی » ميشود. هر گاه پناهنده درخواست برخورداری از امکانات معمول در مورد حمايت از پناهندگان می کند بايد گواهی پناهندگی خود را ارائه دهد.
4. اجازه مربوط به وضعيت قانونی برای اقامت
چنانچه فرد خارجی که به عنوان پناهنده شناخته شده هنوز وضعيت قانونی برای اقامت را احراز نکرده باشد به شرط احراز شرايط لازم مانند تسليم درخواست پذيرش به عنوان پناهنده در ظرف شش ماه از تاريخ ورود به ژاپن يا از تاريخ آگاهی از مقرراتی که بر اساس آ ن ميتواند پناهنده شود و يا به اين دليل که مستقيماً ازکشوری آمده که طبق مفاد ميثاق پناهندگان احتمال تعقيبش ميرود به وی مجوز اقامت که معادل اجازه اقامت دائم است داده ميشود.
بنابرموقعيت فردی و وجود دلايل خاص و ويژه امکان آن است که به شخص خارجی اجازه اقامت در ژاپن داده شود حتی اگر حائز شرايط مندرج در بالا نباشد. در اين صورت برای متقاضيانی که اقامت آنها بيش سه ماه باشد، کارت اقامت صادر می شود.
بخش 4. اعتراض يا پژوهش
1. آئين ثبت اعتراض يا پژوهش
1) پژوهشخواه
يک خارجی که با وجود درخواست پناهندگی، به عنوان پناهنده شناخته نشده يا وضعيت پناهندگی اش پس از پناهنده شناخته شدن لغو شده می تواند به وزير دادگستری تقاضای پژوهش دهد.
2) مدت ثبت درخواست پژوهش
درخواست پژوهش بايد ظرف هفت روز از دريافت اطلاعيه عدم پذيرش پناهندگی به ثبت برسد. اما اگر اوضاع و احوال اجتناب ناپذيرمانند سانحه يا بليه طبيعی مانع وی شود ميتواند حتی بعد از گذشت هفت روز اعتراض خود را عنوان کند.
3) اداره ثبت درخواست های پژوهش
همانند درخواست پناهندگی يا پذيرش به عنوان پناهنده، درخواست پژوهش را به اداره مهاجرت منطقه ای يا شعبی که محل زندگی متقاضی تحت پوشش آن اداره است، تسليم کرد. درخواست پژوهش را ميتوان از طريق وکيل تسليم کرد يا بوسيله پست ارسال داشت.
فهرست ادارات منطقه ای و محلی مهاجرت و شعبات آن برای ثبت درخواست پژوهش در صفحه آخر اين رهنمود درج شده است .
4) مدارک لازم برايتسليم اعتراض
مدارکی که بايد تسليم کرد عبارتند از:
الف – يک برگ اعتراض نامه 1 نسخه
2. نظام مشورتی در رسيدگی به وضعيت پناهندگان وزير دادگستری موظف است برای اخذ تصميم نسبت به اعتراض متقاضيان پذيرش به عنوان پناهنده نظر مشاورين امور پناهندگی را حتما بپرسد. اين مشاورين افرادی اصيل هستند که می توانند نسبت به اعتراض متقاضيان منصفانه رای دهند و ازميان کارشناسان حقوقی يا امور بين المللی انتخاب شده اند. درضمن، مشاورين امور پناهندگی، در زمان مصاحبه با متقاضی پناهندگی حضور دارند و حق قضاوت در باره آنها را دارند.
3. تصميم وزير دادگستری برای شخصی که وزير دادگستری اعتراضش را منطقی تشخيص دهد و وی را پناهنده بشناسد
گواهی اعطای پناهندگی صادر ميشود. چنانچه فرد خارجی که پناهنده شناخته شده واجد شرايط لازم باشد به او اجازه اقامت دائم و
سکونت در ژاپن داده ميشود. حتی اگر فرد خارجی شرايط فوق را نداشته باشد ولی دليل خاصی برای اقامت او در ژاپن وجود داشته باشداستثنائاً به او اجازه داده ميشود در ژاپن زندگی کند. با توجه به اين شرايط به افرادی که مدت اقامتشان در ژاپن بيش از سه ماه باشد، کارت اقامت داده می شود.
بخش 5. اسناد سفر پناهنده موقعی که يک خارجی که به عنوان پناهنده مقيم در ژاپن پذيرفته شده بخواهد از ژاپن خارج شود وزير
دادگستری می تواند برای او مدرک سفر ويژه پناهندگان صادر کند.
1. اداره صدور مدرک سفر پناهندگان درخواست صدور مدرک ويژه سفر پناهندگان را می توان ازهمان اداره درخواست پذيرش 3.1 ).
اصولاً متقاضی بايد حضوراً درخواست ( پناهندگی دريافت کرد (رجوع کنيد به بخش ( 2 خود را تسليم کند اما اگر متقاضی کمتر از 16 سال داشته باشد يا به دليل بيماری يا دلايل اجتناب ناپذير ديگر نتواند شخصاً مراجعه کند پدر يا مادر، همسر، فرزند يا خويشاوند ديگراو می تواند نيابتاً تقاضای او را تسليم کند. در اين صورت، نماينده متقاضی بايد به غير از کپی، اصل گذرنامه، کارت اقامت، مدرک ولادت (شناسنامه)، گواهی محل سکونت خود از شهرداری را جهت اثبات نسبت خود با متقاضی ارائه دهد.
2. مدارک لازم
1) مدارکی که بايد ارائه شود عبارتند از:
الف – درخواست مدرک سفر ويژه پناهندگان (برگ درخواست در دفتر صدور فرم درخواست توزيع می شود) 1 نسخه
ب – عکس (يک قطعه به ابعاد 5 در 5 سانتيمتر، بدون سرپوش که چهره کاملاً ديده شود و عکس بالاتنه که 6 ماه پيش به بعد، تا هنگام تسليم درخواست، گرفته شده باشد و نام کامل و تاريخ تولد متقاضی پشت آن نوشته شده باشد) 2 قطعه
ج– مدرک سفر ويژه پناهندگان (برای افرادی که دريافت کرده اند)
د– افرادی که مدرک سفر ويژه پناهندگان را دريافت کرده اند ولی به علتی نمی توانند آن را تسليم نمايند، در عريضه ای علت مطلب نوشته شود. 1نسخه
ه– افرادی که نمی توانند گذرنامه يا ويزای خود را تسليم کنند، در عريضه ای علت مطلب نوشته شود. 1نسخه
2) مدارکی که بايد ارائه شود
الف – گواهی وضعيت پناهندگی
ب – افرادی که برای مدت طولانی در ژاپن اقامت دارند، گذرنامه (به غير از مدرک سفر ويژه پناهندگان که دولت ژاپن صادر می کند) و کارت اقامت
ج – افرادی که اقامت دائم دارند، گذرنامه و مدرک اقامت دائم
د – افرادی که نه برای مدت طولانی در ژاپن اقامت دارند و نه اقامت دائم، گذرنامه يا مدرک اقامت دائم.
(توجه) درصورتی که تقاضای خود را از طريق نماينده خود ارائه ميدهيد بايد اصل کارت اقامت و گذرنامه خود را بهمراه کپی برابر با اصل با قيد اينکه کارهای اداری توسط نماينده اش صورت ميگيرد را تحويل نماينده خود داده و همچنين همراه داشتن فتوکپی مدارک فوق بهمراه خودتان هم الزامی است.
3. مدت اعتبار مدرک سفر پناهنده
مدرک سفر پناهنده مدت يک سال اعتبار دارد. دارنده مدرک می تواند در طول مدت اعتبار آن هر چند بار که لازم باشد از ژاپن خارج شود و به ژاپن برگردد. اما صرفنظر از اعتبار معين می شود، مثلاً موقعی که باقيمانده « مهلت ورود به ژاپن » مدرک سفر پناهنده، هنگامی که
مجاز اقامت در ژاپن کمتر از يک سال باشد، دارنده می بايستی پيش از آنکه مهلت ورود به ژاپن منقضی شود وارد ژاپن شود. مهلتورود به ژاپن در بند 2 صفحه نخست مدرک سفر پناهنده منعکس است. از دارنده مدرک سفر پناهنده همواره انتظار می رود در مورد مهلت بازگشت خود اطمينان حاصل کند و آن را با مد ت اعتبار مدرک سفر پناهنده اشتباه نکند.
4. حق الزحمه
حق الزحمه لازم اخذ می شود. برای تمديد مدت « مدرک سفر پناهنده » به هنگام صدور
در يک کشور خارجی حق الزجمه لازم به وجه رايج همان « مدرک سفر پناهنده » اعتبار
کشور مطالبه خواهد شد.
بخش 6. اجازه ورود به منظوردرخواست حمايت و پناهندگی موقت
اجازه ورود به منظور درخواست حمايت و پناهندگی موقت توسط بازرس اداره مهاجرت زمانی به اتباع بيگانه اعطا می شود که سوار بر کشتی و غيره هستند و بازرس اداره مهاجرت تشخيص می دهد که آنها از سرزمينی آمده اند که به دلائل مشخص شده در ميثاق پناهندگی يا به دلايل ديگر زندگی، جان، يا آزادی آنها در آنجا عملاً در خطر است و شايسته است که به آنها اجازه ورود موقت داده شود.
از اينرو به عنوان يک تدبير اضطراری ملی برای تأمين حفاظت (پناه ارضی) چنين اجازه ای اعطا می شود.
1. درخواست
1) اشخاص واجد شرائط
بيگانگانی که بوسيله کشتی يا هواپيما آمده اند.
2) نحوه درخواست
برای تسليم درخواست، متقاضی بايد شخصاً در دفتر منطقه ای اداره مهاجرت درفرودگاه يا بندر ورود حضور يابد. اما اگر متقاضی کمتر از 16 سال دارد يا به سبب بيماری يا ديگر دلائل اجتناب ناپذير نمی تواند شخصاً مراجعه کند درخواست را می توان توسط پدر يا مادر، همسر، فرزند يا خويشان ديگر به نمايندگی از جانب او تسليم کرد.
2. مدارک لازم برای درخواست
1) مدارک برای تسليم خوانده می شود. اين کارت E/D
الف – مدارک ورود فرد بيگانه (که معمولاً کارت درهواپيما داده می شود و در گيشه شرکت هواپيمائی يا قسمت کنترل گذرنامه اداره مهاجرت در فرودگاه موجود است.) 1 نسخه
ب – اظهاريه (اين برگ را می توان از دفتر منطقه ای اداره مهاجرت در بندر و يا فرودگاه گرفت و موضوعات مربوط به وضعيت شخص، دليل درخواست و غيره بايد در آن ذکر شود.) 1 نسخه
ج – عکس (اگر موجود باشد) 2 قطعه
د – مدارکی که درخواست پناهندگی را توجيه کند (اگر موجود باشد) 1 نسخه
2) مدارکی که بايد نشان داده شود
الف – گذرنامه يا ديگر اوراق و مدارک سفر (اگر موجود باشد)
ب – مدارکی که هويت شخص را نشان دهد (اگر موجود باشد)
3. صدور گواهی اجازه پناهندگی موقت
چنانچه پس از بازرسی اجازهورود به منظور پناهندگی موقت اعطا شود يک گواهی اجازه پناهندگی موقت صادر می شود. مدت اقامت، محل سکونت، و شرائط ورود مانند حدود فعاليت مجاز در آن گواهی ذکر می شود.
